Paard op ijzers?

door Kitty - Startlijsten.nl
Paard op ijzers?

Oorspronkelijk deed het wilde paard niet meer dan rustig rechtuit bewegen, een hap gras of kruiden en een slok water tot zich nemend. Af en toe wat spelend ronddartelen en bij de aanval van een roofdier een sprintje.
Tegenwoordig worden paarden heel anders gehouden. Als wij aan het rijden zijn, dressuur of springen, zijn we constant bochtjes aan het draaien, veelal in draf of galop. Dat vraagt veel van de gewrichten in de ondervoet. 
Een paard is best sterk. Hij kan dat goed hebben, zolang we ervoor zorgen dat die belasting in de gewrichten zo laag en correct mogelijk blijft.

En daarvoor komt de hoefsmid in beeld. Door je paard op de juiste manier te bekappen en zo nodig te beslaan, zorgt de hoefsmid ervoor dat de benen van je paard zo weinig mogelijk te lijden hebben van het werk dat we van hem vragen.

Wil je je paard op ijzers? Bekijk dan goed of het echt nodig is en overleg met je hoefsmid.

Wat doet de smid?
Als een hoefsmid je paard voor de eerste keer behandelt, zal hij het paard eerst eens goed bekijken. 
Hoe staat het op zijn benen, hoe loopt het, hoe zet het zijn hoeven weg. De benen worden het minste belast als de hoeven zo vlak mogelijk op de grond komen. 
Sommige paarden staan wat vreemd op de benen, zodat een vlakke landing niet altijd volledig mogelijk is, maar de hoefsmid doet zijn best er zo dicht mogelijk bij te komen. 
De ideale situatie na het bekappen: kootbeen, kroonbeen en hoefbeen liggen in één lijn en de loodlijn uit het hoefgewricht deelt het draagvlak van de hoef in twee gelijke delen.

De hoefsmid probeert de wand van de hoeven zo kort mogelijk te maken, zonder het paard gevoelig te maken. Hoefsmid aan het werk
Te lange hoeven vormen in de wending een hefboom voor de gewrichten en zorgen zo voor een extra belasting. 
De onderkant van de hoeven, zool en straal, zal hij zo sterk mogelijk houden als bescherming tegen onregelmatigheden op de bodem. 
Natuurlijk moet de onderzijde van de hoef wel strak gemaakt worden, zodat hoeven goed schoongemaakt en er geen scherpe stenen in blijven zitten.

De hoefwand aan de buitenzijde word goed strak gemaakt, zodat de hoef van boven naar beneden een rechte lijn vormt. 
Een te brede hoef geeft weer een te grote hefboom in de bochten en de wand brokkelt sneller als die te breed is. 

Wanneer wordt er voor een ijzer gekozen?
Het buitenseizoen is weer begonnen en veel wedstrijden worden op gras verreden. Om het paard goed stabiel op deze grasbodem te kunnen rijden, kan je een prop (kalkoen, punt, etc) in het ijzer draaien. Dit werkt als de noppen van een voetbalschoen.
Slijten de hoeven van je paard snel doordat hij schraapt of veel over de verharde weg gereden wordt? Ook dan kunnen hoefijzers uitkomst bieden.
Wanneer een paard een nogal afwijkende hoefvorm heeft, kan dit gecorrigeerd worden door bekappen en een ijzer.

Ook in sommige gevallen van medische problemen kan (speciaal) beslag een uitkomst bieden. Het belangrijkste van speciaal beslag is dat het paard er voordeel van ondervind. Dit betekent dus dat niet in alle gevallen hetzelfde ijzer gebruikt kan worden. Elk paard is anders en heeft baat bij een andere oplossing. Ga hiervoor in goed overleg met je dierenarts en hoefsmid.

Omdat hoeven niet langer, maar ook breder uitgroeien, moeten de hoefijzers iets breder en langer zijn dan de hoeven. 
Langs de hele hoef zie je een klein randje hoefijzer uitsteken. Achter het breedste punt van de hoef steekt het hoefijzer steeds meer uit, tot het uiteinde van de wand midden op de tak van het hoefijzer staat. De hoefijzers worden met hoefnagels aan de hoef vast gemaakt. 
In een hoefijzer zitten acht gaten, maar het is niet de bedoeling dat die allemaal gevuld worden. Een hoef beweegt tijdens het lopen. Als het paard erop steunt, wordt de hoef breder en als hij de hoef optilt, wordt hij weer smaller. Dit is nodig om de schok te breken en de bloedsomloop in de hoef te stimuleren. 
Om de hoef de mogelijkheid te geven zich breder en smaller te maken, worden meestal zes nagelgaten gebruikt. Dit zijn altijd de zes gaten die het meest vooraan in de hoef komen. 
Niet uit zuinigheid, maar voor de gezondheid van het paard!

Om het hoorn van de hoef het minste te beschadigen, worden dunne nagels gebruikt die zo hoog mogelijk in de wand geslagen worden, zo mogelijk op 1/3 van de hoogte van de wand. Op deze manier beslagen zal het paard zo lang mogelijk optimaal kunnen presteren, zonder overmatig te verslijten.

Vooral als het paard beslagen is, verandert de stand van het paard na verloop van tijd. 
De voorkant van het hoefijzer zit met nagels en lippen aan de hoef vast. Hier groeit de hoef wel, maar slijt niet af. 
In het achterste deel van de hoef ligt de hoef los op het ijzer en slijt het af op het ijzer. De hoef komt dus steeds platter te staan. 
Als je nu te lang wacht met het waarschuwen van de hoefsmid, moet deze de stand van de hoeven te veel veranderen om het paard weer goed op de benen te zetten. 
Dit is niet goed voor de banden en pezen in de benen van je paard en kan zelfs tot gevolg hebben dat het paard na het beslag een paar dagen gevoelig loopt.

Nadelen ijzers
Door het hoefijzer vermindert de doorbloeding van de hoef.
Het belemmert de bewegelijkheid van de verzenen bij het belasten (hoefmechanisme). Paarden worden echter al eeuwen beslagen en deze belemmering van de bewegelijkheid heeft nooit tot problemen geleid.

In Australië is een onderzoek geweest bij drie populaties wilde paarden, één op harde bodem, één gecombineerd op harde en zachte bodem en een groep op alleen een zachte bodem. Door de verschillende bodems ontstaan er andere vormen van de hoef. 
De meeste afwijkingen in de hoef werden gevonden bij de groep die op de harde bodem liep, maar die uiterlijk de meest natuurlijke hoefvorm hadden die de natuurlijke bekappers willen zien.

Welke hoefsmid?
Het is niet vanzelfsprekend in Nederland dat iemand die zich hoefsmid noemt de juiste opleiding hiervoor gevolgd heeft. 
Hoefsmid is helaas een vrij beroep, waardoor iedereen in Nederland zich hoefsmid mag noemen. Zo kan het zijn dat een praktiserend hoefsmid slechts een korte cursus heeft gevolgd, wat grote gevolgen kan hebben voor de gezondheid van het paard. De Nederlandse Vereniging voor Hoefsmeden is een vakvereniging die waakt over de kwaliteit van aangesloten hoefsmeden door o.a. het bieden van opleiding en nascholing.

Ook interessant

  • Hoefijzers en sneeuw

    Hoefijzers en sneeuw. Gaat dat samen?

    Uitleg over de omgang met je paard in geval van sneeuw.

  • Niet mokken...

    Mok bij paarden. Wat nu?

    Mok is een kwaal die verschillende oorzaken kan hebben. Het ene paard is er gevoeliger voor dan het andere.

  • Tips voor je paard in de herfst

    Paard in de herfst

    Als de dagen korter worden, eindigt vaak het weideseizoen. Om gezondheidsproblemen te voorkomen is het belangrijk de weidegang geleidelijk af te bouwen. We hebben hiervoor vijf aandachtspunten op een rijtje gezet.

  • Atypische Myopathie - Esdoornvergiftiging

    Atypische Myopathie - Esdoornvergiftiging

    In de lente ontkiemen de zaden van de esdoorn en dus is er weer het risico op vergiftiging en de spierziekte Atypische Myopathie. Hoewel de ziekte niet heel vaak voorkomt, heeft het wel vaak een dodelijke afloop.

  • Artrose bij paarden: still a happy athlete?

    Artrose bij paarden: still a happy athlete?

    Een paard dat wat stijfjes van stal komt, af en toe onregelmatig of kreupel is en moeite heeft met oefeningen waarbij buiging van de gewrichten wordt gevraagd…

Nu op de voorpagina

  • Nieuw artikel: Wijken: de vergeten oefening
Klik hier voor de voorpagina

Nieuwste vacatures

» Alle hippische vacatures bekijken
Chat