Een veulen! Maar let op...

door Kitty - Startlijsten.nl
Een veulen! Maar let op...

De eerste veulens dartelen alweer in de wei, maar er zijn nog vele merries die een veulen verwachten.
Erg leuk en schattig, die kleine veulentjes. Maar het is belangrijk je te realiseren dat het niet altijd even vloeiend gaat. 
Pasgeboren veulens zijn vatbaar voor veel problemen die je niet bij volwassen paarden tegenkomt.
Omdat op het eerste gezicht milde omstandigheden snel kritiek of zelfs fataal kunnen worden, is het belangrijk dat een dierenarts binnen 24 uur na de bevalling het pasgeboren veulen controleert.
De eigenaar kan de dierenarts al enorm helpen door het gedrag van de normale bevalling (geboorte) en eventuele afwijkingen in de gaten te houden en te melden.

Een normale dracht duurt tussen de 320 en 360 dagen en verschilt per merrie. 
Wanneer een veulen eerder dan 320 dagen dracht geboren wordt, noemt men dit een prematuur veulen.

1, 2, 3-regel
Zodra de vliezen van de merrie breken, moet het veulen binnen 20 tot 30 minuten worden geboren.
Daarna is een goede algemene vuistregel om te onthouden "1, 2 en 3": het veulen moet binnen één uur na de geboorte kunnen staan, binnen twee uur drinken en de nageboorte moet er binnen drie uur na de bevalling afkomen.
Binnen twee uur moet de darmpek (eerste ontlasting) van het veulen er afkomen. 
Het is raadzaam uw dierenarts voor advies of controle te bellen als er sterk van deze tijden afgeweken wordt.

Biest
Er wordt geadviseerd kwaliteit van de biest (eerste melk) te laten testen. Biest bevat belangrijke antistoffen die het pasgeboren veulen tegen infecties beschermen tijdens zijn eerste levensmaanden. 
Veulens die geen of te weinig biest binnenkrijgen, lopen kans op sepsis, een bloedvergiftiging veroorzaakt door bacteriën, wat weer kan leiden tot ernstige aandoeningen zoals meningitis (hersenvliesontsteking), longontsteking en veulenziekte.

Biest bevat belangrijke antistoffen die het pasgeboren veulen tegen infecties beschermen tijdens zijn eerste levensmaanden. 

Een dierenarts kan bloed afnemen bij het veulen om te bepalen of het voldoende antistoffen heeft meegekregen van de moeder en zijn immuunsysteem goed werkt. 
Als de biest van slechte kwaliteit blijkt te zijn en het veulen nog geen 12 uur oud is, kan de dierenarts biest van een donormerrie geven. Er is ook kunstbiest verkrijgbaar voor noodgevallen.
Is het veulen ouder, dan kan het toedienen van plasma noodzakelijk zijn om het veulen van de benodigde antistoffen te voorzien.

Isoerythorolysis neonatalis (of rhesus of bloedziekte)
Biest is belangrijk voor het binnenkrijgen van belangrijke antistoffen, maar het drinken ervan kan heel soms leiden tot een probleem dat bekend staat als isoerythorolysis neonatalis. 
Als de biest van de moeder antistoffen tegen de bloedgroep van het veulen bevat, begint zijn lichaam zijn eigen rode bloedcellen af te breken. Hierdoor kan het veulen snel verzwakken en zelfs sterven. Eén van de eerste tekenen, naast algehele zwakte, is het geel worden van de slijmvliezen.

Om dit te voorkomen, kan de dierenarts voorafgaand aan het veulenen een bloedtest uitvoeren op de merrie. Als hij deze antilichamen aantreft, moet het veulen gedurende zijn eerste 24 levensuren donorbiest en -melk gevoerd krijgen.

Dummy
Een ander probleem dat je tegen kunt komen bij een pasgeboren veulen, is het dummy veulen syndroom. 
Het veulen heeft tijdens of direct na de geboorte een zuurstoftekort gehad. De eerste 12 uur na de geboorte gedragen ze zich nog normaal, maar daarna beginnen ze abnormaal gedrag te vertonen.
Zo kunnen ze ineens niet meer drinken, lopen ze doelloos rond en ogen ze verzwakt. 
De toestand van zo’n veulen kan snel verslechteren tot het punt dat het alleen nog maar ligt en continue zorg nodig heeft.

Veulenkoliek
Problemen in het maagdarmstelsel kunnen ook voorkomen. 
Meconium (darmpek) is de eerste ontlasting van het veulen en bestaat uit zwart, plakkerig materiaal. 
Het niet afkomen van de darmpek is één van de meest voorkomende oorzaken van koliek bij pasgeboren veulens. De klinische symptomen hiervan zijn eenvoudig te herkennen: het veulen ligt veel te rollen of staat te persen zonder dat er ontlasting komt. 
Het niet-afkomen van de darmpek is niet altijd de reden voor koliek. 
Pasgeboren veulens kunnen om verschillende redenen koliekerig zijn, raadpleeg dus altijd een veearts in zo’n geval.

Beenstand
Een pasgeboren veulen staat vrijwel altijd nog wat wankel op de benen. Het zakt nog wat door de kogels en lijkt dan een extreem weke ondervoet te hebben. Ook zijn de voorknieën vaak erg bol en de spronggewrichten niet in een loodrechte lijn met het gehele achterbeen. 
Gelukkig verbetert dit al binnen enkele dagen doordat het veulen zichzelf traint en sterker wordt door het vele liggen gaan en opstaan en door het rondrennen in de wei.
Sommige beenstanden moeten echter wel vrij snel behandeld worden. Bij te korte buigpezen (veulen staat op de tenen) is het belangrijk de eerste dag al met de dierenarts te overleggen.

Deze lijst van problemen waar je met je pasgeboren veulen tegenaan kunt lopen is niet compleet. En het is eveneens niet bedoeld om de lol van zo'n klein frutseltje weg te nemen.
Het is alleen een leidraad waardoor je wellicht net wat kundiger naar je veulen kijkt.
Wanneer er ook amar enige twijfel heerst over de gezondheid van het veulen, raadpleeg dan de dierenarts. Hoe eerder een behandeling gestart kan worden, hoe groter de kans op succes!
 

Bron: Thehorse.com

Leestip:

Ook interessant

Nu op de voorpagina

  • Nieuw artikel: Wijken: de vergeten oefening
Klik hier voor de voorpagina

Nieuwste vacatures

» Alle hippische vacatures bekijken
Chat