Truus is klaar met het voeren van de paarden en zit even te genieten van een kop koffie in het zonnetje. Als de honden beginnen aan te slaan, loopt zij de tuin uit het erf op. Op haar erf staat tot haar verbazing een gezelschap. Truus verwacht niemand en kan zich niet herinneren dat er vandaag potentiële kopers voor een van de paarden zouden komen. Al snel wordt het Truus duidelijk wat het gezelschap komt doen. Een van de aanwezigen heeft zich voorgesteld als deurwaarder en legt uit dat zij beslag komt leggen op haar paard Four Feet.

Het beslag wordt gelegd op het verzoek van Bart. Bart heeft enige tijd geleden een paard van Truus gekocht en is daar zeer ontevreden over, maar Truus wil van niks weten en heeft Bart min of meer te kennen gegeven dat hij de pot op kan. Bart was zeer verbolgen over deze reactie en heeft daarom besloten om over te gaan tot het laten leggen van beslag.

Nadat het gezelschap bij Truus vertrokken is, belt Truus met een advocaat. Truus snapt er niks van en wil graag weten of dit zo allemaal maar kan en of zij iets kan doen.

Waarom wordt er beslag gelegd? Wanneer kan dit? Hoe gaat dit in zijn werk? Is er iets tegen te doen? En wat zijn de risico’s?

Wat is het doel van beslag?

Het leggen van beslag of het in beslag nemen, is een manier om iemands verhaalspositie zeker te stellen. Als een partij (schuldeiser) van mening is dat hij geld krijgt van de ander (schuldenaar), heeft hij er belang bij om iets (in dit geval een paard) van de ander in beslag te nemen. Het leggen van beslag of het in beslag nemen, wordt door een deurwaarder uitgevoerd. Nadat er sprake is van beslag mag een paard niet meer verkocht of onttrokken worden. Gaat men een paard waarop beslag is gelegd vervolgens ‘wegsmokkelen’ of verkopen, dan is dit een strafbaar feit. Door het leggen van beslag blijft het paard dus in het financiële vermogen van de schuldenaar, zodat de schuldeiser zich hierop na het ‘winnen’ van de gerechtelijke procedure kan gaan verhalen.

In principe begint men met een conservatoir beslag. Een conservatoir beslag wordt gelegd om een verhaalsmogelijkheid zeker te stellen. Met het beslag zorg je er dus voor dat iets met waarde van de andere partij als het ware veiliggesteld wordt. Als men vervolgens de gerechtelijke procedure wint dan wordt het conservatoire beslag automatisch omgezet naar een executoir beslag. Dit betekent dat de deurwaarder het paard dat in conservatoir beslag was genomen, mag gaan verkopen waarna de verkoopopbrengst wordt gebruikt om (deels) de openstaande vordering te betalen. Dit wordt ook wel executeren genoemd.

Wanneer kan beslag worden gelegd?

Indien de schuldeiser beslag wil leggen hoeft nog niet met zekerheid vast te staan dat hij ook daadwerkelijk geld van de schuldenaar moet krijgen. De vordering hoeft dus juridisch gesproken nog niet opeisbaar te zijn. Voor het laten leggen van beslag is het voldoende dat de schuldeiser zijn vordering summierlijk aantoont.

Als de schuldeiser beslag wil laten leggen, moet er ook sprake zijn van een ‘gegronde vrees voor verduistering’. Dit is de vrees dat het in beslag te nemen paard op termijn niet meer beschikbaar zal zijn als verhaalsobject.

Voor het leggen van beslag moet de schuldeiser vooraf toestemming van de rechter hebben gekregen.

Hoe krijgt men toestemming van de rechter?

Als iemand beslag wil leggen dan moet men verlof (toestemming) aan de rechter vragen.  Dit verlof wordt gevraagd door het indienen van een verzoekschrift bij de rechtbank. Dit verzoekschrift moet door een advocaat worden ingediend bij de rechtbank binnen wiens werkgebied het in beslag te nemen paard zich bevindt.

In het verzoekschrift moet namens de schuldeiser omschreven worden waarom hij een vordering op de schuldenaar meent te hebben en waarom er een geronde vrees tot verduistering van het paard bestaat. Tevens moet worden omschreven wat men zoal in beslag wil nemen. Als hetgeen dat in beslag wordt genomen wordt meegenomen, dan moet ook worden aangegeven waar het naar toe zal gaan. Als het paard dus niet bij de schuldenaar zal blijven staan, maar door de deurwaarder wordt meegenomen, moet dus eerst bij de rechter worden aangegeven waar het paard zal worden gestald en wie tijdens het beslag op het paard zal passen.

Van het gehele traject waarin toestemming aan de rechter wordt gevraagd, verneemt de schuldenaar veelal niets. De schuldenaar wordt hier niet van in kennis gesteld en kan tegen het verzoek tot verlof om beslag te mogen leggen ook geen verweer voeren. Dit is wel erg scheef zult u wellicht denken, maar dit is noodzakelijk om het beslag effect te laten hebben. Indien de schuldenaar immers vooraf weet dat de schuldeiser bijvoorbeeld het paard Pietje Puk in beslag wil gaan nemen, dan is de kans groot dat de schuldenaar er voor zorgt dat Pietje Puk niet meer bij hem op stal staat als de deurwaarder komt om het beslag te gaan leggen. Doordat de schuldenaar nergens van af weet en als het ware overrompeld  wordt door de komst van de deurwaarder is de kans groter dat het in beslag te nemen paard nog op stal staat en niet stiekem tijdelijk op een andere stal is ondergebracht.

Indien de rechter het verlof geeft om beslag te gaan leggen, geeft de rechter ook altijd aan binnen welke termijn de eis in hoofdzaak aanhangig moet worden gemaakt. Met andere woorden; na het leggen van beslag moet de vordering waarvoor het beslag is gelegd binnen een bepaalde periode aan de rechter worden voorgelegd. Het beslag komt te vervallen indien dit niet binnen de door de rechter gestelde termijn heeft plaatsgevonden.

Hoe gaat het leggen van beslag in zijn werk?

Zoals hiervoor aangegeven moet men voor het leggen van beslag eerst toestemming hebben van de rechter. Vervolgens kan het beslag worden gelegd op de wijze zoals de rechter heeft toegestaan. De deurwaarder zal naar de schuldenaar toegaan en de schuldenaar het verlof van de rechter tonen en uitleggen wat hij of zij komt doen en welk paard en welke overige spullen er eventueel in beslag worden genomen. De deurwaarder zal ook uitleggen namens wie en waarom er beslag wordt gelegd.

De deurwaarder zal meestal niet alleen komen. De deurwaarder kan zich laten bijstaan door de politie (hulpofficier van justitie). De hovj is er voor het geval de schuldenaar niet aanwezig is en de deurwaarder op die manier in de woning cq schuren kan. De hovj neemt eigenlijk de positie van de schuldenaar over.

De politie kan ingrijpen als er een escalatie dreigt. Over het algemeen wordt de deurwaarder niet met open armen ontvangen. Veelal gaat er ook een officier mee. Deze kan de deurwaarder begeleiden bij het binnentreden van eventueel de woning of een inpandige schuur. Om zeker te weten dat de deurwaarder het juiste paard in beslag neemt, kan hij zich laten bijstaan door bijvoorbeeld een dierenarts. De dierenarts kan de deurwaarder helpen bij het vinden van het juiste paard. Kortom, bij een beslaglegging komen er behoorlijk wat personen opdraven ter ondersteuning van de deurwaarder.

Waar de beslaglegging uit bestaat kan per geval verschillen. Het is maar net waar de schuldeiser bij de rechter om heeft verzocht. In het ene geval wordt het paard door de deurwaarder meegenomen en op een andere stal bij een bewaarder neergezet en in het andere geval blijft het paard op zijn eigen stal staan. De schuldenaar kan het paard dan blijven verzorgen, doortrainen en eventueel ook op wedstrijden blijven starten. Het in beslag genomen paard heeft dan tijdens het beslag geen hinder van het beslag.

Na het leggen van het beslag maakt de deurwaarder een proces-verbaal van de beslaglegging op, welke later door de deurwaarder zal worden betekend. Na de daadwerkelijke beslaglegging, komt de deurwaarder dus nogmaals om een soort van schriftelijke verslaglegging van het beslag aan de schuldenaar te overhandigen.

Is er iets tegen het beslag te doen?

Ja en nee.

Nee, het beslag kan na toestemming van de rechter worden gelegd. Hier kan de schuldenaar op het moment van het leggen van het beslag niets tegen doen.

Ja, nadat er beslag is gelegd kan de schuldenaar bij de rechter om opheffing van het beslag verzoeken. Het verzoek tot opheffing moet worden gevraagd in een kort geding procedure. Het beslag kan dan eventueel worden opgeheven indien de schuldenaar bijvoorbeeld gemotiveerd kan stellen dat de vordering van de schuldeiser onjuist is, dat het beslag onredelijk is of middels het aanbieden om op een andere wijze zekerheid te stellen door bijvoorbeeld het geven van een bankgarantie.

Zijn er risico’s bij het leggen van beslag?

Beslag wordt gelegd om zekerheid te krijgen. Als schuldeiser wil je zeker weten dat er wat bij de schuldenaar valt te halen als de gerechtelijke procedure wordt gewonnen. Maar het leggen van beslag is niet zonder risico’s. Indien de rechter namelijk van mening is dat het beslag onrechtmatig is gelegd, dan wordt de beslaglegger schadeplichtig. De schuldeiser moet dan alle beslagkosten en de door de schuldenaar geleden schade vergoeden. Men moet dus niet al te lichtvaardig tot beslaglegging overgaan.

In onderhavig voorbeeld is uitgegaan van een standaard situatie tot beslaglegging. Echter in de praktijk zijn er ook andere vormen van beslag. De juridische materie in dit artikel is slechts beknopt besproken en is aldus niet volledig. De uitkomst zal per geval verschillen. U kunt daarom ook geen rechten aan bovenstaande artikel ontlenen. Bovenstaande casus is fictief en gebaseerd op ervaringen uit de praktijk.

Geschreven door: advocaat Femke de Reus

Advocaat Femke de Reus is werkzaam bij haar eigen kantoor Reus Advocatuur te Assen.
Meer informatie over de advocaat, het kantoor en hippisch recht kunt u vinden op de website: www.reusinpaardenrecht.nl

Mocht u zelf met een juridisch (hippisch) probleem te maken hebben, schroom dan niet om contact op te nemen via 0592- 269 881 of contact@reusadvocatuur.nl.